Artisjok en kardoen

 

De vlezige schutbladeren van de gesloten bloemknop van de artisjok worden als groente gegeten. Van de kardoen kunnen de knoppen ook worden gegeten, maar meestal eet je de stengels. Beide planten zijn leden van de distelfamilie en dus nogal prikkelbaar. 

 

Rassen

  • Artisjok: Green Globe, Imperial Star, romanesco (rood), Violet de provence, Violetto (beide paars)
  • Kardoen: Blanco Lleno Mejorado, Plein Blanc Inerme, Large Smooth, Gigante d'Ingegnoli, Gobbo di Nizza

 

Grond

Zandgrond watert goed af en geeft voldoende ruimte aan de penwortel van deze planten.

 

Zaaien

Omstreeks eind maart beginnen je met de koude teelt of zaai in potjes. Zaai steeds enkele zaden per potje op een diepte van ongeveer 5 centimeter en selecteer de best opgekomen kiemen. Je kan ook rechtstreeks in de volle grond zaaien vanaf begin mei, maar zorg dan wel een diep bewerkte bodem voor een ongehinderde groei! De zaden kiemen na ongeveer twee weken.

Planten

Let op: de plant maakt een penwortel aan en houdt dus niet erg van verplanten, er treedt dan groeiachterstand op. Plant je toch, houd dan een afstand van 100x100 centimeter aan. Je kunt tussen de planten andere, laagblijvende gewassen zaaien.

 

Dunnen

Heb je buiten ter plekke gezaaid? Dun dan de planten tot op minimaal 100x100 centimeter wanneer de plantjes 6 bladeren hebben. Je kunt tussen de planten andere, laagblijvende gewassen zaaien.

 

Voeden

Zorg voor een goeie basisbemesting die rijk is aan stikstof en geef af en toe wat korrelmeststof. Een goede verteerde stalmest kan ook, maar geen onrijpe stalmest omdat deze teveel stikstof verbruikt uit de bodem.
Zorg tevens voor de juiste vochtvoorziening door middel van stabiele compost, deze houdt makkelijker het water vast voor drogere periodes. De plant heeft geen behoefte aan extra kalk.

 

Ziekten en plagen

Vooral zwarte luizen zijn soms aanwezig op de stengel van de bloemknoppen. Hun natuurlijke vijanden zijn de lieveheersbeestjes en hun larven als ook oorwurmen enzovoort. Wordt het te erg? Spuit de luizen er dan met een harde waterstraal af.
Botrytis cinerea (grijsrot) en meeldauw zijn de 2 belangrijkste schimmelziekten die hier voorkomen. Behandel meeldauw eventueel met spuitzwavel. Probeer zoveel mogelijk monocultuur te vermijden.
Voelen je planten zich niet zo lekker? Kijk dan eens hier of je de oorzaak kunt vinden!

 

Beschermen

Artisjok en kardoen zijn vorstgevoelige, vaste planten en moeten in de winter met tuinfleece worden beschermd. Haal deze weg wanneer het niet meer vriest.

 

Oogsten

  • Kardoen: Er zijn studies gemaakt over de aanwezige stof cynarine, waaruit blijkt dat na het nuttigen van deze groente alles veel zoeter zou smaken en wijn een metaalsmaak zou krijgen. Wijnkenners zijn gewaarschuwd! De grootste hoeveelheid cynarine bevindt zich in de bladeren.
    De bladeren worden drie weken gebleekt met stro of jutte zakken, alvorens ze worden geoogst. Begin vanaf einde augustus met bleken. Vroeger werden de planten zelfs in kelders geteeld, om ze iets langer te kunnen behouden. De bladeren worden als bleekseldrij klaargemaakt bijvoorbeeld met tomaat en kaassaus. Verwerk het jong blad steeds vers, ontdaan van de nodige vezels. Het blad is beperkt houdbaar.
  • Artisjok: Van planten die in het vroege voorjaar gezaaid zijn, en van jonge stekken, kunnen in september / oktober al artisjokken worden geoogst. In de jaren daarop valt de oogst in juli / augustus / september, afhankelijk van het weer. Oogst eerst de grote hoofdbloemknop en later de kleinere zijknoppen. De bloemhoofdjes moeten zo groot mogelijk zijn, maar wel nog groen en gesloten. Te laat geoogste artisjokken hebben taaie schutbladeren. Artisjokken eet je zo vers mogelijk. Na de oogst snijd je de bloemstengels tot dicht bij de grond weg.