Jaarrond verse kruiden

 

Om het hele jaar van je kruidentuin te kunnen genieten is enige planning nodig. In de lente ben je druk bezig met zaaien en planten. Tijdens de zomer valt er overvloedig te oogsten. In de herfst is het belangrijk om vaste planen in een goede conditie te houden, zaden te winnen en grond voor te bereiden op het nieuwe seizoen. In de winter spelen alleen wintergroene kruiden een rol.

 

Hieronder vind je informatie over wat je wanneer kunt doen om je kruidentuin het gehele jaar in topconditie te houden, te beginnen met wat algemene info. Daarna volgt een overzicht per seizoen.

 

Wanneer kunnen kruiden het best worden geplant?

Eenjarigen en kruiden die in salades worden gebruikt, kun je het best in het voorjaar planten. Dan is de grond al wat opgeward. De kans op vorst is ook niet meer echt groot. Ook vaste planten die niet zo goed bestand zijn tegen onze winters, kun je beter in het voorjaar planten. Winterharde vaste planten plant je in het najaar.

 

Wanneer kan ik het beste zaaien?

Het voorjaar is de beste tijd om mediterrane, salade- en andere eenjarige kruiden te zaaien. In het najaar zaai je inheemse soorten omdat die een koudeperiode nodig hebben om te kunnen kiemen.

 

Welke kruiden hebben extra voedsel nodig?

Alle in potten gekweekte kruiden hebben gedurende hun gehele groeiperiode extra voeding nodig. Ook soorten in de vollegrond waarvan regelmatig geplukt wordt, kunnen af en toe wel wat extra's gebruiken. In beide volstaat een algemene (vloeibare) meststof.

 

Wat doe ik met planten die zijn doorgeschoten?

De meest eenvoudige oplossing: zet de plant op een lichtere plek. Knip hem eerst terug. Je kunt het natuurlijk ook zo laten om zaden te kunnen oogsten voor volgend jaar.

 

Kunnen alle planten in het voorjaar worden teruggeknipt?

Vaste kruidenplanten kun je beter niet in de lente terugknippen omdat ze dan net uitlopen. Ook vroegbloeiende soorten kunnen beter pas na de bloei worden gesnoeid. Mirte en laurier zijn dan weer heesters die je beter in de lente snoeit.

 

Winter

In de kruidentuin staat de groei even stil, dus heb je tijd voor het maken van nieuwe plannen. Zorg dat je voorbereid bent op plotselingen vorstaanvallen.

 

Activiteiten

• Begin met uitzoeken wat je straks in je kruidentuin wilt. Bestel de gewenste zaden.
• Bedek geprepareerde zaaibedden af met zwart landbouwplastic of iets dergelijks. Daardoor wordt de grond alvast wat opgewarmd. Zo kun je vroeger in het jaar beginnen met zaaien.
• Geef kruiden in pot extra bescherming en haal ze bij extreem lage temperaturen naar binnen. Geef ze bij langdurige droogte een beetje water, maar alleen als het niet vriest.
• Wanneer je aan de kust woont kun je gevoeliger, mediterane planten zoals laurier in de winter buiten laten staan indien je ze goed beschermd. Verder landinwaarts moeten deze kruiden echt naar binnen.

 

Oogsten in de winter

• Laurier
• Mirte
• Orgegano
• Peterselie
• Rozemarijn
• Salie
• Tijm
• Winterdragon

 

Voorjaar

De lente komt altijd onverwacht: plots is er de zon en liggen er ineens tientallen tuinkarweitjes op je te wachten. In de kruidentuin is dit de drukste tijd van het jaar. Gelukkig worden de dagen nu langer en dat geeft je wat extra tijd!

 

Activiteiten

• Wintergroene kruiden worden nu teruggeknipt. Doe dit vroeg zodat de planten mooi in vorm zijn wanneer ze opnieuw uitlopen. Ook heesters als laurier en mirte kunnen nu gesnoeid worden.
• Zaai vroege eenjarigen zoals rucola, mizuna of dille. Herhaal dit elke vier tot zes weken, dan heb je gedurende de hele zomer steeds voldoende voorhanden. Zaai altijd in "lijntjes", dat maakt het wieden gemakkelijker.
• Basilicum en marjolein zaai je binnen of onder glas. Dan kiemen ze sneller en zijn ze beschermd tegen onverwachte koude.
• Halfwinterharde kruiden die te groot zijn geworden voor hun behuizing en die je je in de herst nog niet had verpot, kun je nu onderhanden nemen.
• Wied onkruid en graf planten die de winter niet hebben overleefd uit. Met name tijm en oregano willen nog wel eens het loodje leggen. Plant niet twee keer achter elkaar dezelfde plant op dezelfde plek, in verband met schimmel.

 

Oogsten in het voorjaar

• Angelica (jonge bladeren)
• Bieslook
• Franse dragon
• Citroenmelisse
• Munt
• Oregano
• Peterselie
• Roomse kervel

 

Zomer

Lange en warme dagen zorgen ervoor dat je kruidentuin nu volop ingrediënten voor keuken en medicijnkast produceert. Je kunt nu naar hartelust plukken. Let er wel op dat kruiden niet "doorschieten" (gaan bloeien) tenzij je de zaden wil oogsten.

 

Activiteiten

• Zaai eenjarige kruiden op een plek uit de hete middagzon.
• Snoei munt terug.
• Eenjarige planten die hun tijd hebben gehad, kunnen worden weggegooid.
• Bewerk de grond waarin de de komende herfst gaat zaaien.
• Geef regelmatig water, voor potplanten. Laat ze niet uitdrogen!
• Haal uitgebloeide bloemen bij vaste planten weg tenzij je het zaad wil oogsten.
• Ui-achtigen zoals bieslook en lente-ui moet je nu terugknippen om nieuwe groei te stimuleren. Natuurlijk kun je dit loof gewoon in salades verwerken.

 

Oogsten in de zomer

• Basilicum
• Koriander (blaadjes)
• Dille
• Venkel
• Knoflook
• Munt
• Rucola
• Bonenkruid
• Marjolein

 

Najaar

Je doet er goed aan nu tijd te investeren in het komende jaar. Nu goed voorbereiden bespaart je tijd in het voorjaar.

 

Activiteiten

• Bewerk de grond.
• Verpot potplanten die hun behuizing zijn ontgroeid.
• Snoei hoge planten terug en bind ze op.
• Indien mogelijk, zet potplanten onder een afdakje om ze te beschermen tegen zware regenval.
• Verzamel rijp zaad
• Snoei in het vroege najaar heesterachtige soorten terug en geef vaste planten een opknapbeurt met de snoeischaar.
• Plant knoflook.
• Zaai in het begin van eht najaar peterselie.
• Neem stek van rozemarijn en tijm omdat die de winter nogal eens niet overleven. Overwinter de stekken onder glas.
• Deel winterharde kruidachtige planten, ook als ze in potten staan.
• Reinig bloempotten grondig.

 

Oogsten in het najaar

• Bonenkruid
• Hysop
• Oregano
• Goedsbloem
• Rozemarijn
• Salie
• Tijm
• Wilde aardbeitjes